امور حسبی-قانون امور راجع به امین
باب سوم- امور راجع به امين
ماده ۱۰۳- علاوه بر مواردي که مطابق قانون مدني تعيين امين مي‌شود در موارد زير نيز امين معين خواهد شد:
۱- براي اداره سهم‌الارثي که ممکن است از ترکه متوفي به جنين تعلق گيرد در صورتي که جنين ولي يا وصي نداشته باشد.
۲- براي اداره اموالي که به مصارف عمومي اختصاص داده شده و مديري نداشته باشد.
ماده ۱۰۴- کسي که در اثر کبر سن يا بيماري و امثال آن از اداره تمام و يا بعض اموال خود عاجر شده مي‌تواند از دادگاه بخواهد که براي اداره اموال او امين معين شود.
ماده ۱۰۵- تعيين امين براي جنين در دادگاه شهرستاني به عمل مي‌آيد که مادر جنين در حوزه آن دادگاه اقامت دارد و براي کسي که عاجز از اداره اموال خود است دادگاه شهرستاني که شخص نامبرده در حوزه آن اقامت دارد و در ساير مواردي که احتياج به تعيين امين پيدا مي‌شود دادگاه شهرستاني صالح است که در حوزه آن دادگاه احتياج به تعيين امين حاصل شده است.
ماده ۱۰۶- ساير امور مربوطه به امين با دادگاهي است که امين را تعيين کرده است.
ماده ۱۰۷- در مورد جنين دادستان و اقرباي جنين و در مورد مصارف عمومي دادستان و هر ذي نفعي مي‌تواند از دادگاه درخواست تعيين امين نمايد.
ماده ۱۰۸- دادستان مي‌تواند اشخاصي را که براي سمت امانت مناسب باشند به دادگاه معرفي نموده و دادگاه پس از احراز لزوم تعيين امين از بين اشخاص نامبرده يا اشخاص ديگر که طرف اعتماد باشند يک يا چند نفر را به سمت امين معين مي‌نمايد.
ماده ۱۰۹- مادر جنين در صورت داشتن صلاحيت بر ديگران مقدم است و در صورت عدم صلاحيت يا عدم قبول او اقرباي نسبي يا سببي جنين بر ديگران مقدم خواهند بود.
ماده ۱۱۰- در غير مورد جنين پدر و جد و مادر و اولاد و زن و شوهر کسي که امين براي اداره اموال او معين مي‌شود با داشتن صلاحيت به ترتيب مذکور بر ديگران حق تقدم دارند و در صورت نبودن اشخاص مذکور ساير اقربا بر ديگران مقدم هستند.
ماده ۱۱۱- دادگاه مي‌تواند علاوه بر امين يک يا چند نفر را به عنوان ناظر معين نمايد.
ماده ۱۱۲- در صورت تعداد امين و ناظر دادگاه بايد حدود اختيارات آنها را معين نمايد و نيز مي‌تواند وظايف امناء متعدد را تفکيک کند.
ماده ۱۱۳- حفظ و نظارت اموال در مواردي که محتاج به تعيين امين است مادام که امين معين نشده به عهده دادستاني است که اموال در حوزه او يافت مي‌شود.
ماده ۱۱۴- در خارج ايران مامورين کنسولي ايران حق دارند براي اداره اموال ايرانيان که محتاج به تعيين امين و واقع در حوزه ماموريت آنهاست موقتاً نصب امين نمايند و بايد تا ده روز پس از نصب امين مدارک عمل خود را به وسيله وزارت امور خارجه به وزارت دادگستري بفرستند. نصب امين نامبرده وقتي قطعي مي‌گردد که دادگاه شهرستان تهران تصميم مامور کنسولي را تنفيذ کند.
ماده ۱۱۵- وظايف و اختياراتي که به موجب قانون و نظامات مربوطه در مورد دخالت دادستان‌ها در امور محتاج به تعيين امين مقرر است در خارج ايران به عهده مامورين کنسولي خواهد بود.
ماده ۱۱۶- اگر در عهود و قراردادهاي منعقده بين دولت ايران و دولتي که مامور کنسول ماموريت خود را در کشور آن دولت اجرا مي‌کند ترتيبي بر خلاف مقررات دو ماده فوق اتخاذ شده باشد مامورين مذکور مفاد آن دو ماده را تا حدي که با مقررات عهدنامه يا قرارداد مخالف نباشد اجرا خواهند کرد.
ماده۱۱۷- اشخاصي که نبايد به قيمومت منصوب شوند به سمت امين معين نخواهند شد.
ماده ۱۱۸- کسي که به عنوان عجز از اداره اموال براي او امين معين شده اگر تصرفي در اموال خود بنمايد نافذ است و امين نمي‌توان او را ممانعت نمايد.
ماده ۱۱۹- مقررات راجع به وظايف و اختيارات و مسئوليت قيم شامل امين غائب و جنين هم مي‌شود.
ماده ۱۲۰- سمت اميني که براي جنين معين شده است پس از تولد طفل زائل مي‌شود و در غير اين مورد نيز پس از زوال سببي که موجب تعيين امين شده است سمت امين زائل خواهد شد.
ماده ۱۲۱- مقررات راجع به عزل قيم نسبت به امين هم جاري است.
ماده ۱۲۲- اميني که براي اداره اموال مربوط به مصارف عمومي تعيين مي‌شود بايد به ترتيبي که مقرر شده و موافق مصلحت، اموال را اداره و در مصارف مخصوصه که مقرر شده است صرف نمايد.
ماده ۱۲۳- اميني که براي اداره اموال عاجز معين مي‌شود به منزله وکيل عاجز و احکام وکيل نسبت به او جاري است.
ماده ۱۲۴- امين بايد در ظرف سه روز پس از ابلاغ با رعايت مدت مسافت مذکور در آئين دادرسي مدني قبول يا عدم قبول سمت امانت را به دادگاه اطلاع دهد و اگر در اين مدت قبولي خود را اطلاع نداد شخص ديگري معين خواهد شد مگر اينکه قبل از تعيين ديگري قبول سمت امانت را به دادگاه اطلاع دهد که در اين صورت همان شخص به سمت امانت باقي خواهد ماند.
ماده ۱۲۵- هزينه حفظ و اداره اموالي که براي آن امين معين شده است از اموال نامبرده برداشته خواهد شد.