وصیت نامه چیست و چه کسانی ورثه هستند
-
به تمام کسانی که به واسطه خویشی نسبی (خونی) یا سببی (به واسطه ازدواج) از میّت ارث میبرند وَرَثة میّت میگویند که به سه دسته تقسیم می شوند و تا کسی از دسته جلوتر یا اولاد آنها هر چقدر پایینتر برود وجود داشته باشد نوبت به ارث بردن دسته بعدی نمیرسد.
یشگیری از اختلافات احتمالی وراث
نامهای برای پس از مرگ
همه ما شنیده ایم که وارثین یک نفر بعد از مرگ بر سر ارث و نداشتن وصیت دچار اختلاف می شوند هر چند مرگ پایان زندگی دنیایی شخص به حساب می آید اما اموال و اعمال باقی مانده از فرد شروع تازه مشکلات برای ورثه متوفی خواهد بود .
هر چند قوانین برای جلوگیری از اختلاف دو راه تعیین سهم الارث و وصیت را نظر گرفته است اما مواردی مشاهده شده که بر سر ماترک متوفی وراث دچار قتل شده اند. همچنین آمار نشان دهنده بالا بودن دعاوی مربوط به ارث و یا نداشتن وصیت نامه می باشد.
وصیت چیست؟
انسان تا هنگامی که زنده است و در سلامت عقلی می باشد از جهاتی مانند ورشکستگی یا سفاهت از تصرف از اموالش منع نشده، توان تصرف مالکانه در تمامی اموالش را خواهد داشت و میتواند آنها را به هر صورت که می خواهد بفروشد یا از راههای مختلف آنها را به دیگران انتقال دهد مثل هدیه دادن. اما با رخ دادن مرگ، این حق محدود شده و به یک سوم اموال کاهش میابد و تعیین تکلیف مابقی خارج از اختیارش خواهد بود.
در اصطلاح شرعی مصارفی را که میت در زمان زنده بودنش برای این مقدار از اموالش مشخص میکند تا بعد از مرگش صرف آن امور شود، وصیّت کردن میگویند.
منظور از تَرَکِه تمام اموالی است که میّت آنها را ترک کرده و به دیار باقی شتافته است؛ و به طور ساده اموال میّت را بعد از مرگش تَرَکِة او مینامند. مثلاً تَرَکة یک نفر ممکن است یک باب خانه، اتومبیل سواری او و مبلغی پول در حساب بانکی باشد.
وَرَثه چه کسانی هستند؟
به تمام کسانی که به واسطه خویشی نسبی (خونی) یا سببی (به واسطه ازدواج) از میّت ارث میبرند وَرَثة میّت میگویند که به سه دسته تقسیم می شوند و تا کسی از دسته جلوتر یا اولاد آنها هر چقدر پایینتر برود وجود داشته باشد نوبت به ارث بردن دسته بعدی نمیرسد.
وارثین دسته اول : پدر و مادر و اولاد میث با نبودن آنها نوهها و با نبودن نوه نتیجهها و با نبودن آنها اولاد آنها هرکدام که به میّت نزدیکتر هستند ارث میبرند
از و تا وقتی که کسی از این طبقه هنگام مرگ میّت زنده باشد افراد طبقه دوم ارث نمیبرند.
وارثین دسته دوم:پدر بزرگ و مادر بزرگ میّت هرچه بالاتر بروند و نیز خواهر و برادر میّت و در نبود خواهر و برادر اولاد آنها هرچه پایینتر بروند طبق تفصیلی که در طبقه اول راجع به نوهها و نتیجهها گفته شد و تا کسی از این طبقه هنگام مرگ میّت زنده است کسی از طبقه سوم ارث نمیبرد.
وارثین دسته سوم:عمو، عمّه، دایی و خاله میّت هرچه بالاتر بروند (با لحاظ نزدیک بودن به میّت) و در نبود این چهار گروه اولاد آنها و هر چه پایین تر بروند طبق توضیحات داده شده
حال گر شخصی از این سه دسته کسی را نداشته باشد اموال او به حکومت اسلامی میرسد.
البته دقت شود که زن و شوهر همراه تمام طبقات از همدیگر ارث میبرند که بررسی مسائل آن ها خارج از این مقاله می باشد.
میزان وصیت چقدر است؟
همانگونه که ذکر گردید هر شخص حق دارد یک سوم اموالش یا همان ثلث اموال را وصیت کند مگر ورثه اجازه دهند.مثلاً اگر اموال شخصی عبارت باشد از خانه، تومبیل و حساب بانکی اوو قیمت آنها به نود میلیون برسد، ثُلث آن میشود سی میلیون که شخص حق دارد در این سی میلیون وصیّت کند و نمیتواند حتی در یک ریال بیش از این مقدار وصیّت کند.مگر ورثه اجازه دهند، حال اگر برخی اجازه دهند و برخی اجازه ندهند سهم ارث اجازه دهند مصرف در ثلث می شود و سهم فردی که اجازه ندهد به او منتقل می گردد و نمیتوان در موارد مشخص شده در وصیت مصرف شود.
محروم کردن از ارث:
نکته مهمی که باید ذکر گردد در مورد ورثه موصی له بدانیم این خواهد بود که هیچ کس نمی تواند یکی از ورثه را از ارث خود محروم کند یعنی بگوید فلان پسر یادخترم از ارث من محروم است و اگر کسی این حرف را بیان کند به آن توجهی نشده و طبق قانون به اندازه سهمی که خدا برای او تعیین کرده ارث خواهد برد.
همچنین باید بدانیم که وراث می توانند مال وصیت شده را در زمان حیات میت یا بعد از مرگ او قبول نکند .