اگر وصیت نامه با دست خط دیگران باشد معتبر است ؟

بر اساس قانون، وصیت نامه انواع مختلفی دارد. یکی از اقسام آن، وصیت نامه خود نوشته است که با توجه به ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی این نوع از وصیت نامه در صورتی معتبر است که:

۱. تمام آن به خط موصی نوشته شده باشد.

۲. دارای تاریخ بوده.

۳. همچنین به امضای موصی رسیده باشد.

پرسشی که در این خصوص مطرح می‌شود آن است که اگر شخصی وصیتی کند که دیگری آن را مکتوب نموده، ولی به امضای شخص موصی رسیده باشد، آیا چنین وصیتی به لحاظ قانونی، قابل ترتیب اثر دادن هست یا خیر؟

آنچه که به نظر می‌رسد آن است که نمی‌توان به طور قطعی در تمامی مواردی که وصیت نامه به خط کسی غیر از موصی نوشته شده است و صرفا به این دلیل، وصیت نامه را باطل دانست. چرا که بسیار اتفاق می‌افتد که موصی سواد نوشتن ندارد و همچنین از مقررات قانونی نیز مطلع نیست، اما تمایل دارد در مورد دارایی و اموال خود تعیین تکلیف نماید. بدین منظور، در حضور شهود اقدام به اعلام وصیت خود می‌نماید و احد ازشهود آن را مکتوب نموده و به امضا یا اثر انگشت موصی می‌رساند.

اگر صرفا به متن قانون اکتفا نماییم و در تمام موارد، وصیت‌های خود نوشتی که به خط موصی نیست، اما سایر شرایط را دارا می‌باشد غیر قابل ترتیب اثر بدانیم، ممکن است خیل عظیمی از وصیت نامه‌ها، به لحاظ قانونی معتبر شناخته نشود و در نتیجه اختلافات ورثه که ناشی از ابطال وصیت نامه است، افزایش یابد.

در نتیجه می‌توان گفت: در صورتی که وصیت نامه‌ای از شخصی موجود بوده که به خط موصی نیست، اما دارای تاریخ و امضای شخص موصی است و شهودی هم به صحت وصیت نامه شهادت داده اند، با توجه به سائر قرائن و امارات موجود قائل به اعتبار این وصیت نامه بود.

خصوصا آنکه در رای شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۰۶۵ مورخ ۳۱/۰۱/۱۳۹۲ دادگاه تجدید نظر، منتشر شده در مجموعه آراء قضایی، نیز بر اساس ادله و مدارک موجود حکم به صحت چنین وصیت نامه صادر شده است.

نتیجه انکه در هر مورد که وصیت نامه خود نوشته دارای برخی از شرایط مندرج در قانون نیست، تحت شرایطی می‌توان تنفیذ وصیت نامه مذکور را از دادگاه درخواست کرد.