قوانین بانکی | صدور چک از طرف صندوق قرض الحسنه

• اگر چک صندوق قرض‌الحسنه را خارج از مقررات قانون تجارت بدانیم (چنانچه اکثراً چنین اعتقادی دارند) با ضمانت شخص ضامن ذمه صادرکننده بری شده و دارنده حواله ابتدا به صندوق قرض‌الحسنه مراجعه و در صورت عدم دریافت وجه فقط می‌تواند به ضامن مراجعه کند و دیگر حق رجوع به صادرکننده را نخواهد داشت.

برابر قانون صدور چک افتتاح حساب جاری برای اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی و صدور دسته چک فقط در اختیار بانک های کشور اعم از دولتی و خصوصی می باشد و سایر موسسات و صندوق های قرض الحسنه فاقد چنین اختیار و امتیازی می باشند.

در ابتدا با یک سوال شروع می کنیم، صرف صدور چک قرض‌الحسنه و عدم پرداخت وجه آن کلاهبرداری محسوب نمی‌شود و صادرکننده مدیون مالی محسوب می‌شود و باید دید صدور این چک چگونه است یعنی تضامنی است یا نسبی؟ به دیگر بیان دارنده حواله حق مراجعه به هر دو نفر را دارد یا فقط باید به ضامن مراجعه کند یا اینکه اول به صادرکننده مراجعه کند و سپس به ضامن؟

پاسخ:

اگر چک صندوق قرض‌الحسنه را خارج از مقررات قانون تجارت بدانیم (چنانچه اکثراً چنین اعتقادی دارند) با ضمانت شخص ضامن ذمه صادرکننده بری شده و دارنده حواله ابتدا به صندوق قرض‌الحسنه مراجعه و در صورت عدم دریافت وجه فقط می‌تواند به ضامن مراجعه کند و دیگر حق رجوع به صادرکننده را نخواهد داشت.

اما اگر مقررات قانون تجارت را بر چکهای صندوق قرض‌الحسنه حاکم بدانیم در صورت مراجعه دارنده چک به صندوق قرض‌الحسنه و عدم دریافت وجه چک حق دارد هم به صادرکننده و هم به ضامن او رجوع کند.

آیا چک های صادره از طرف صندوق قرض الحسنه از امتیازات چک برخوردار است؟

منظور از افتتاح حساب جاری آن است که پس از مفتوح نمودن حساب جاری بانک محال علیه دسته چکی در اختیار دارنده حساب قرار میدهد تا وی بتواند از محل دارایی و موجودی خود و با چک در وجه خود و یا اشخاص ثالث به نحو قانونی استفاده نماید.

باید توجه داشت که موسسات مالی و اعتباری و صندوق های قرض الحسنه حسب آنچه پیشتر بیان داشتم قادر به افتتاح حساب جاری نیستند و آنچه را که امروزه متداول و مرسوم است حساب قرض الحسنه است نه حساب جاری لیکن اینگونه موسسات و صندوق های قرض الحسنه برای رفاه حال مشتریان و استفاده بهینه از محل موجودی دسته حواله (اصطلاحاً شبیه چک) در اختیار اشخاص حقیقی و یا حقوقی و یا ذینفع قرار میدهند.

حواله های صادره (شبه چک) با ظهرنویسی (پشت نویسی) قابل انتقال به اشخاص ثالث نمی باشد چه آنکه نهاد ظهر نویسی نهادی است مخصوص اسناد تجاری از قبیل چک،سفته، برات و انتقال برگه حواله تابع انتقال طلب مدنی است.