مخدوش کردن پلاک خودرو جرم است و مجازات دارد

• هر كس در ارقام و مشخصات پلاك وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا كشاورزی تغییر دهد، یا پلاك وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن الصاق كند یا برای آن پلاك تقلبی به كار برد یا چنین وسایلی را با اعلام به تغییر و یا تعویض پلاك تقلبی مورد استفاده قرار دهد به حبس از شش ماه تا یك سال محكوم خواهد شد

طبق تعریف جرایم رانندگی مخدوش کردن پلاک خودرو برای اینکه پلیس نتواند تخلفات راننده را ثبت کند و یا دوربین‌های راهنمایی و رانندگی نتوانند از تخلفات عکس‌برداری کنند، جرم محسوب می‌شود.گفته شده برای متخلفان و مخدوش‌کنندگان نیز مجازات حبس وضع شده است اما اینکه جزییات قانونی این جرم چه بوده و طبق چه عناوینی این مجازات مستحق مجازات قرار می‌گیرد، موضوعی است که نیاز به بررسی دقیق قوانین حقوقی دارد.

مخدوش کردن پلاک خودرو یک عنوان مجرمانه است ،البته این به آن معنا نیست که این عنوان مجرمانه جرم به معنای خاص کلمه تلقی شود زیرا جرم اصولا باید در قانون مجازات عمومی یا در کشور ما در قانون مجازات اسلامی و یا در قوانین اصلی کیفری جرم‌انگاری شود.به طور کلی جرایم به اعتبار شدت و خفت یا خطرناکی، به درجات مختلفی تقسیم می‌شوند. از جمله ممکن است یک تخلف ساده هم جرم تلقی شود، منتهی آن رفتار را باید تحت عنوان تخلف و در قانون خاص خود، جرم‌انگاری کرد. از نظر اصولی و علمی، مهم‌ترین و اصلی‌ترین جرایم متداول در هر جامعه‌ای معمولادر قانون مجازات عمومی آورده شده است. در ایران نیز این قوانین در قانون مجازات اسلامی یا دیگر قوانین کیفری خاص پیش‌بینی می‌شوند.

جرم تغییر غیرقانونی و مخدوش كردن پلاك خودرو از جمله جرائمی است كه در سال های اخیر به ویژه در شهرهای بزرگ افزایش یافته است. اقدام این افراد ممكن است با توجه به شرایط مختلف، در قالب تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی و یا جرم قرار گیرد كه در صورت اول موجب جریمه و در صورت دوم علاوه بر جریمه، پرونده مرتكب به دادسرا ارسال می شود .

بالا زدن صندوق عقب خودرو، كشیدن جسمی بر روی پلاك و مخفی كردن شماره واقعی پلاك خودرو برای ممانعت از ثبت تخلفات كه معمولا برای ورود به محدوه طرح ترافیك صورت می گیرد، تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی محسوب شده و موجب جریمه خواهد بود. اما دستكاری و مخدوش كردن پلاك خودرو برای ممانعت از ثبت تخلفات،جرم نیز محسوب می شود و برای مرتكب آن علاوه بر جریمه، مجازات حبس تعیین شده است.

طبق ماده 720 قانون مجازات اسلامی، “هر كس در ارقام و مشخصات پلاك وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا كشاورزی تغییر دهد، یا پلاك وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن الصاق كند یا برای آن پلاك تقلبی به كار برد یا چنین وسایلی را با اعلام به تغییر و یا تعویض پلاك تقلبی مورد استفاده قرار دهد و همچنین هر كس به نحوی از انحاء در شماره شاسی، موتور یا پلاك وسیله نقلیه موتوری و یا پلاك‌های موتور و شاسی كه از طرف كارخانه سازنده حك یا نصب شده بدون تحصیل مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی كارخانه خارج كند به حبس از شش ماه تا یك سال محكوم خواهد شد.»

بر اساس این ماده، هر نوع تغییر ارقام و مشخصات پلاك وسایل نقلیه موتوری، الصاق پلاك وسیله نقلیه موتوری دیگر، به كار بردن پلاك تقلبی، تغییر شماره ‌شاسی، تغییر شماره موتور و تغییر پلاك موتور بدون كسب مجوز قانونی جرم می باشد و برای مرتكب آن مجازات شش ماه تا یك سال حبس تعیین شده است.

به این ترتیب پلیس راهنمایی و رانندگی مطابق قانون با هرگونه دستكاری پلاك خوردو برخورد نموده و علاوه بر جریمه و توقیف خودرو، راننده مختلف را به مرجع قضایی معرفی می نماید.

مخدوش کردن پلاک خودرو توسط افراد به هر منظور جرم است، یا تخلف؟

وقتی سخن از قتل و صدمات غیرعمدی ناشی از تخلفات رانندگی می‌شود، این عنوان‌های مجرمانه جزو جرایم به معنی خاص و واقعی کلمه به شمار می رود. ولی عنوان‌هایی مانند رانندگی بدون پروانه یا تغییر و مخدوش کردن پلاک وسیله نقلیه به عنوان تخلف رانندگی شناخته شده و تعریف قانونی پیدا می‌کنند، نه جرم ناشی از تخلف رانندگی. این قبیل از رفتارها از نظر شدت قابل مقایسه با قتل و صدمات بدنی ناشی از رانندگی نیستند. بنابراین رفتاری مانند دست بردن در پلاک خودرو را باید جزو تخلفات صرف رانندگی محسوب کنیم نه جرایمی که از رانندگی ناشی می‌شود. به عبارت دیگر، جای عنوان مخدوش کردن پلاک خودرو در قانون مجازات اسلامی نیست و باید در قوانین خاص راهنمایی رانندگی پیش‌بینی شود. در واقع باید گفت که ایراد قانون مجازات اسلامی این است که بین جرایم ناشی از تخلفات رانندگی با تاکید بر قتل‌ها و صدمات بدنی غیر عمدی ناشی از رانندگی و تخلفات صرف رانندگی مثل رانندگی بدون پروانه یا تخلفات مربوط به پلاک خودرو تمایزی از نظر سیاست جنایی و قانون گذاری کیفری قایل نشده است و مرز میان این دو دسته عنوان‌های مجرمانه را نادیده گرفته است.

به طور کلی باید بین فردی که برای مثال به منظور استفاده از طرح زوج و فرد به وسیله ماژیک پلاک اتومبیل خود را تغییر می‌دهد با فردی که به خرید و فروش پلاک تقلبی به شکل باندی و شبکه‌ای عمل می‌کند، تفاوت قایل شد. زیرا فردی که با ساختن پلاک تقلبی کسب و کار راه انداخته، یک بزهکار حرفه‌ای است و ما نمی‌توانیم چنین شخصی را با فردی که برای مثال به دلیل طرح زوج و فرد پلاک را مخدوش می‌کند، مقایسه کنیم. البته رفتارفرد اخیر نیز از نظر اخلاقی، حقوقی، جرم شناختی و جامعه شناختی رفتار پسندیده و مقبولی تلقی نمی‌شود، ولی در اینجا بحث در نحوه واکنش درست و متناسب به رفتارهای مختلف و متفاوت ضد اجتماعی و غیر اخلاقی است.بدین ترتیب باید بین تخلف صرف رانند گی که یک جرم خلافی در قانون خاص خود است،با موارد خاصی که جزو جرایم خطرناک و شدیدی هستند، قایل به تفکیک شویم، که البته قانون مجازات فعلی ما به این امر مهم توجه نکرده است.

قانون مجازات اسلامی به طور کلی تغییر در پلاک خودرو را جرم‌انگاری کرده و برای آن حبس بین 6 ماه تا 1 سال در نظر گرفته است.