معنی لغات حقوقی با “ژ”

ژران دافر Gerant d، affaire
(مدنی) دراصطلاحات حقوق مدنى فرانسه بکسى گفته می‌شود که ازطرف غیرو بحساب او و بدون اخذ نیابت و نمایندگى از او کارى انجام دهد. این عمل را Gestion d، affaire نامند وکسیکه کار بنفع او شده است Gere نامیده می‌شود (ماده ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ قانون مدنى فرانسه) مؤلفان کلاسیک آنرا عمل حقوقى یکطرفى وشبه عقد می‌دانند (رک. شبه عقد) مؤلفان جدید قصد یکطرفى عامل را کافى براى ایجاد تعهد ندانسته و آن قصد را بحکم قانون منشاء تعهد مى شمرند. انتقاد – همه ایقاعات همین خاصیت را دارند یعنى قصد یکطرف بانضمام حکم قانون منشاء اثرحقوقى است ‌‌نهایت اینکه پاره اى از این ایقاعات (مانند ابراء) احکام امضائى هستند (یعنى قبل از قانونگذاری درعرف وعادت وجود داشت و مقنن آن‌ها را تایید کرده است.) و پاره اى دیگر مانند مورد مانحن فیه از احکام تاسیسی هستند. موضوع عمل ژران دافر امور مالى است خواه بصورت عمل حقوقى (محتاج بقصد انشاء) باشد چون اجاره مال غیر بنغع او، یاعمل مادى صرف باشد مانند تعمیر دیوار همسایه که مشرف بخرابى است. ماده ۳۰۶ قانون مدنی تأسیس حقوقى ژران دافر را از حقوق فرانسه اقتباس کرده است و چون دراین زمینه اصطلاح خاصى بپارسى بوجود نیامده فعلا‌‌ همان اصحللاح باخترى عینا بکار می‌رود. (شرح لمعه – جلد اول صفحه ۴۴۱ -۴۴۲)

ژنوسید Genocide
(جزاى بین الملل) اعمال ذیل که بمنظور نابودى تمام یا قسمتی از گروهی ملى و قومی و نژادى و یا مذهبی ارتکاب شود ژنوسید محسوب است:
الف- قتل اعضاء آن گروه.
ب- صدمه شدید بسلامت جسم یا روح افراد گروه.
ج – قرار دادن عمدى گروه در معرض وضع زندگی نامناسبی که منتهی بزوال قواى جسمى (کلی یا جزئى) آنان بشود.
د- اقداماتى که بمنظور جلوگیرى از توالد و تناسل آن گروه صورت گیرد.
هـ – انتقال اجبارى اطفال آن گروه به گروه دیگر (ماده دوم قرارداد جلوگیرى ازکشتار دسته جمعى و مجازات آن) با توجه بمراتب بالاترجمه ژنوسید بکشتار دسته جمعى غلط فاحش است. وبهتراست خود اصطلاح خارجی مزبور را زبان فارسى بپذیرد و دنبال معادل فارسى آن نرود.

ژوره Jure
(دادرسى کیفرى) عضو هیات منصفه را گویند.

ژورى Jury criminel
(دادرسى کیفرى) گروهی از اشخاص غیر رسمى که در رسیدگى ببرخى از بزه‌ها تحت شرائط خاصى با قضات دادگاه‌ها همکاری مى کنند و سؤالات مخصوصی از آن‌ها از طرف قضات می‌شود مانند:
الف – آیا متهم مجرم است؟
ب- درصورت مجرم بودن آیا استحقاق تخفیف را دارد؟ (ماده ۳۴ قانون مطبوعات سال ۱۳۳۴) پاسخ آنان را Verdict نامند و آن گروه را Verdict de jugement هم مى نامند و هر یک از افراد این گروه را jure نامیده‌اند. (رک. هیأت منصفه)

ژوریسپرودانس Jurisprudence
سابقأ به علم حقوق گفته مى شد. بمعنى تفسیر قانون بوسیله دادگاه‌ها بکار رفته است. هم چنین بمعنى مجموعه تصمیمات محاکم درموضوع واحد استعمال شده است مانند تصمیمات مربوط به حادثه اتومبیل. درفارسى بجاى آن رویه قضائى وگاهى ژوریسپرودانس بکار رفته است.

پی نوشت:
ترمینولو‍‍ ژی حقوق، دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، چاپ چهارم، زمستان ۱۳۶۸، ناشر گنج دانش