سقط جنین چه ماده های قانونی دارد ؟

• اسکن تصویر چهره مادر، مشخصات هویتی مادر، تاریخ صدور گواهی، شماره نامه یا پرونده، اشاره به نوع ناهنجاری جنین یا بیماری مادر بر اساس موازین علمی، سن بارداری بر اساس سونوگرافی و در انتهای گواهی امضاء رئیس مرکز یا جانشین او.

سقط جنین طبق قوانین ایران و نیز شرع مقدس اسلام، ممنوع بوده و مجازات دارد، اما طبق قانون، در مواردی این کار جایز است.

مجوز سقط جنین قانونی فقط در سازمان پزشکی قانونی صادر می‌شود و این امر تابع شرایطی است.

شروط اصلی صدور مجوز سن بارداری کمتر از چهارماه از زمان لقاح قبل از (۱۹ هفته از آخرین LMP) وجود ناهنجاری شدید جنین ثابت شده که موجب حرج مادر گردد یا بیماری همراه با خطر جانی مادر است.

اثبات ناهنجاری جنین با سونوگرافی معتبر و یا آزمایش ژنتیک و آزمایش متابولیک است.

اثبات بیماری خطرناک مادر یا مدارک پزشکی بیماری مادر و نظر متخصص مربوطه است.

۱ – در کلیه موارد مراجعه جهت بررسی سقط جنین درمانی تشکیل پرونده به شکل رایگان انجام شده و صرفاً درخصوص مواردی که منجر به صدور سقط جنین جهت انجام سقط درمانی می‌گردند تعرفه مربوطه اخذ گردد.

۲ – در تشکیل پرونده به موارد ذیل توجه شود:

الف- اخذ رضایت کتبی از مادر (امضاء و اثر انگشت) و ضبط در پرونده.

ب- ضبط تصویر اوراق هویتی معتبر در پرونده.

ج- ضبط اصل یا تصویر برابر اصل مدارک پزشکی مورد استناد، در پرونده.

۳ – بررسی مدارک جهت صدور یا عدم صدور مجوز سقط جنین درمانی بایستی توسط پزشک کارشناس پزشکی قانونی انجام گیرد.

۴ – در گواهی پزشکی قانونی (مجوز سقط صادره) باید موارد زیر درج شده باشد:

اسکن تصویر چهره مادر، مشخصات هویتی مادر، تاریخ صدور گواهی، شماره نامه یا پرونده، اشاره به نوع ناهنجاری جنین یا بیماری مادر بر اساس موازین علمی، سن بارداری بر اساس سونوگرافی و در انتهای گواهی امضاء رئیس مرکز یا جانشین او.

۵ – چنانچه مادر مبتلا به بیماری روانی باشد در صورتی که دارای اهلیت (بالغ، عاقل، رشید) باشد رضایت کتبی از خود مادر اخذ می‌گردد در غیر اینصورت نیاز به اخذ رضایت کتبی از، ولی او یا قیم قانونی یا نامه مرجع قضایی است.

۶ – بهترین زمان سونوگرافی جهت تعیین سن حاملگی ۹ – ۸ هفتگی است. در اولویت بعدی بالای ۱۱ هفتگی می-باشد. اگر کسی دو یا چند گزارش معتبر سونوگرافی داشته باشد که سن جنین را متفاوت گزارش کرده بودند سونوگرافی که نزدیک‌ترین زمان به ۱۰ هفته است، معتبرتر می‌باشد.

۷ – در بررسی سن جنین علاوه بر گزارش سونوگرافی و مقایسه با سونوگرافی‌های قبلی (در صورت وجود داشتن) به تطابق آن با معاینه جسمانی مادر نیز توجه شود. در تعیین سن به تاریخ سونوگرافی و معیار مورد استفاده در تعیین سن دقت گردد. برای نمونه تعیین سن بر اساس HC (دور سر) و BPD (قطر بین آهیانه‌ای) در جنین هیدروسفال، تعیین سن بر اساس AC (دور شکم) در کیست‌های شکمی و تعیین سن بر اساس FL (طول فمور) در جنین مبتلا به آکندروپلازی، منجر به اشتباهات فاحش در تصمیم گیری خواهد شد.

۸ – در صورت تشخیص کارشناس پزشکی قانونی بسته به مورد، جهت تشخیص سن یا ناهنجاری جنینی، تکرار سونوگرافی توسط سونولوژیست معتبر بلامانع است.

۹ – ضایعات قلبی که با سونوگرافی تشخیص داده شده اند، ترجیحا” با اکو تایید گردد. در مواردی که امکان اکو نیست باید توسط مراکز معتبر سونوگرافی (حداقل یک مرکز) تایید شود.

۱۰ – در مواردی که در سونوگرافی فقط ” NT افزایش یافته” یا ” کیستیک هیگروما” گزارش شود لازم است جهت تشخیص قطعی به پزشک معالج ارجاع گردد تا اقدامات تشخیصی قطعی (آزمایشات ژنتیکی و یا سونوگرافی سطح بالا) انجام شود.

۱۱ – تست غربالگری (Screening Test) مثبت، تشخیص قطعی محسوب نمی‌گردد و نشانه ریسک بالای ابتلای جنین به برخی ناهنجاری‌ها از جمله تریزومی ۲۱ و NTD (نقائص لوله عصبی) است؛ جهت تشخیص قطعی نیاز به انجام بررسی‌های تکمیلی توسط پزشک معالج می‌باشد.

۱۲ – گزارش‌های مراکز ژنتیک باید مهر پزشک داشته باشد (ممهور به مهر پزشک باشد).

۱۳ – اعلام نقایص ژنتیکی بر اساس آزمایش ژنتیکی یا آنزیمی، قطعی محسوب می‌گردد و نیاز به تکرار نمی‌باشد.

۱۴ – گزارش soft marker در سونوگرافی حتی به تعداد زیاد در ارگان¬های مختلف، اندیکاسیون سقط ندارد مگر اینکه همراه با بیماری‌های ژنتیکی و یا آنومالی‌های سونوگرافیک موجود در لیست باشد.

۱۵ – در مواردی که تشخیص ناهنجاری قطعی نیست یا ناهنجاری minor (مانند کوچک بودن بینی یا دیده نشدن آن) گزارش شده است، مادر می‌بایست تحت نظر پزشک معالج باشد تا در صورت رسیدن به تشخیص قطعی مبنی بر وجود ناهنجاری مشمول ماده واحد سقط و اندیکاسیون‌های موجود در لیست، قبل از ۱۹ هفتگی به پزشکی قانونی ارجاع و موضوع بررسی شود.

۱۶ – در موارد مواجهه با اشعه، مصرف داروهای تراتوژن ابتلا به برخی بیماریهای عفونی مانند ابتلا به آبله مرغان، سرخجه، CMV توصیه می‌گردد مادر تحت نظر پزشک معالج قرار گرفته، مراقبت و درمان‌های متناسب و مورد نیاز را در صورت لزوم دریافت کند. در صورت بروز ناهنجاری در جنین قبل از ۱۹ هفتگی به پزشکی قانونی ارجاع و موضوع بررسی شود.

۱۷ – در موارد وابسته به کروموزوم X. مغلوب، مثل دوشن و هموفیلی، جنسیت جنین باید توسط مراکز ژنتیک مشخص گردد، اگر جنسیت جنین اعلام نشده بود از مرکز ژنتیک مربوطه جنس جنین استعلام شود.

۱۸ – تشخیص سندرم‌های دوران بارداری مانند سندرم داون و سایر تریزومی‌ها (۱۳ و ۱۸) با روش سیتوژنتیک (کاریوتایپ) می‌باشد. در مواردی که آزمایش مثبت ارائه شده، یک Rapid Test (تست سریع) باشد لازم است با روش سیتوژنتیک (کاریوتایپ) یا حداقل با یک نوع Rapid Test دیگر تایید شود.

تبصره: در حال حاضر Rapid Test شامل انجام آزمایش‌های ژنتیک با روش QF-PCR و یا FISH و یا MLPA می‌باشد.

۱۹ – چنانچه آزمایشگاه ژنتیک در کاریوتایپ مایع آمینون، موزائیسم گزارش نماید برای تصمیم‌گیری جهت صدور مجوز سقط توجه به چند نکته لازم است:

الف- حداقل باید ۲۰ الی ۵۰ سلول شمارش شده باشد.

ب- حداقل درصد موزائیسم باید ۱۵ درصد به بالا باشد.

تبصره: اگر موزائیسم برای تریزومی¬‌ها در نمونه CVS بدست آمده بود، مجددا” با انجام آمینوسنتز باید مورد تائید قرار گیرد.

۲۰ – چنانچه در بررسی‌های آزمایشگاهی ژنتیکی معتبر، Duplication یا Deletion هایی دیده شود که جزء واریاسیون‌های طبیعی شناخته شده نباشد، مجوز سقط می‌دهیم.

** هرگاه ضروری بود، با مراکز ژنتیک مشاوره می‌کنیم.

۲۱ – اگر در جنین (۴۶xy) یا (۴۶xx) مارکری یافت شود، که نوپدید است (نوپدید یا Denovo؛ یعنی مارکر مذکور در والدین وجود نداشته باشد)، چنانچه مارکر یاد شده کروموزوم جنسی نباشد، اندیکاسیون سقط خواهد داشت.

مخاطبین برای دریافت پاسخ سوالات خود می‎توانند با تلفن گویای پزشکی قانونی استان تهران 77638715 تماس حاصل کنند.