قانون مدنی غیاب و مفقود الاثر
ماده ۱۰۱۱ – غایب مفقودالاثرکسی است که ازغیبت اومدت بالنسبه مدیدی گذشته وازاوبهیچوجه خبری نباشد.
ماده ۱۰۱۲ – اگرغایب مفقودالاثربرای اداره اموال تصدری خودتکلیفی معین نکرده باشدوکسی هم نباشدکه قانوناً حق تصدی اموراوراداشته باشدمحکمه برای اداره اموال اویک نفرامین معین میکندوتقاضای تعیین امین فقط ازطرف مدعی العموم واشخاص ذی نفع دراین امرقبول میشود.
ماده ۱۰۱۳ – محکمه میتواندازامینی که معین میکندتقاضای ضامن یا تضمینات دیگرنماید.
ماده ۱۰۱۴ – اگریکی ازوراث غایب تضمینات کافیه بدهدمحکمه نمیتواندامین دیگری معین نمایدووارث مزبوربه این سمت معین خواهدشد.
ماده ۱۰۱۵ – وظایف ومسئولیتهای امینی که بموجب موادقبل معین میگردد، همان است که برای قیّم مقرراست.
ماده ۱۰۱۶ – هرگاه هم فوت وهم تاریخ فوت غایب مفقوالاثرمسلم شود اموال اوبین وراث موجودحین الموت تقسیم میگردداگرچه یک یاچندنفر آنهاازتاریخ فوت غایب به بعدفوت کرده باشد.
ماده ۱۰۱۷ – اگرفوت غایب بدون تعیین تاریخ فوت ثابت گرددمحکمه بایدتاریخی راکه فوت اودرآن تاریخ محقق بوده معین کنددراین صورت اموال غایب بین وراثی که درتاریخ مزبور موجود بودهاند، تقسیم میشود.
ماده ۱۰۱۸ – مفادماده فوق درموردی نیزرعایت میگرددکه حکم موت فرضی غایب صادرشود.
ماده ۱۰۱۹ – حکم موت فرضی غایب درموردی صادرمی شودکه ازتاریخ آخرین خبری که ازحیات اورسیده است مدتی گذشته باشدکه عادتاً چنین شخصی زنده نمیماند.
ماده ۱۰۲۰ – مواردذیل ازجمله مواردی محسوب است که عادتاً شخص غایب زنده فرض نمیشود:
۱ – وقتی که ده سال تمام ازتاریخ آخرین خبری که ازحیات غایب رسیده است گذشته ودرانقضاءمدت مزبورسن غایب ازهفتادوپنج سال گذشته باشد.
۲ – وقتی که یک نفربه عنوانی ازعناوین جزءقشون مسلح بوده ودرزمان جنگ مفقودوسه سال تمام ازتاریخ انعقادصلح بگذردبدون اینکه خبری ازاو برسدهرگاه جنگ منتهی به انعقادصلح نشده باشدمدت مزبورپنج سال ازتاریخ ختم جنگ محسوب میشود.
۳ – وقتی که یک نفرحین سفر بحری درکشتی بوده که آن کشتی درآن مسافرت تلف شده است سه سال تمام ازتاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشدبدون اینکه از آن مسافرخبری برسد.
ماده ۱۰۲۱ – درموردفقره اخیرماده قبل اگرباانقضاءمدتهای ذیل که مبداءآن ازروزحرکت کشتی محسوب میشودکشتی به مقصدنرسیده باشدودرصورت حرکت بدون مقصد، به بندری که ازآنجاحرکت کرده برنگشته وازوجودآن به هیچ وجه خبری نشده کشتی تلف شده محسوب میشود:
الف – برای مسافرت دربحرخزروداخل خلیج فارس یکسال.
ب – برای مسافرت دربحرعمان، اقیانوس هند، بحراحمر، بحرسفید (مدیترانه)، بحرسیاه وبحرآزوف دوسال.
ج – ۵برای مسافرت درسایربحارسه سال.
ماده ۱۰۲۲ – اگرکسی درنتیجه واقعهای به غیرآنچه درفقره ۲و۳ماده ۱۰۲۰ مذکوراست دچارخطرمرگ گشته ومفقودشده ویادرطیاره بوده وطیاره مفقود شده باشدوقتی میتوان حکم موت فرضی اوراصادرنمودکه پنج سال ازتاریخ دچار شدن به خطرمرگ بگذردبدون اینکه خبری ازحیات مفقودرسیده باشد.
ماده ۱۰۲۳ – درموردمواد۱۰۲۰و۱۰۲۱و۱۰۲۲محکمه وقتی میتواندحکم موت فرضی غایب راصادرنمایدکه دریکی ازجرایدمحل ویکی ازروزنامههای کثیرالانتشارتهران اعلانی درسه دفعه متوالی هرکدام به فاصله یک ماه منتشر کرده واشخاصی راکه ممکن است ازغایب خبری داشته باشنددعوت نمایدکه اگر خبردارندبه اطلاع محکمه برسانند. هرگاه یکسال ازتاریخ اولین اعلان بگذرد وحیات غایب ثابت نشودحکم موت فرضی اوداده میشود.
ماده ۱۰۲۴ – اگراشخاص متعدد دریک حادثه تلف شوندفرض براین میشودکه همه آنهادرآن واحدمردهاند.
مفاداین ماده مانع ازاجراءمقررات مواد۸۷۳و۸۷۴جلداول این قانون نخواهدبود.
ماده ۱۰۲۵ – وراث غایب مفقودالاثرمی توانندقبل ازصدورحکم موت فرضی اونیزازمحکمه تقاضانمایندکه دارائی اورابه تصرف آنهابدهدمشروط براینکه اولاًغائب مزبورکسی رابرای اداره کردن اموال خودمعین نکرده باشد وثانیاًدوسال تمام ازآخرین خبرغایب گذشته باشدبدون اینکه حیات یاممات اومعلوم باشد. درمورداین ماده رعایت ماده ۱۰۲۳راجع به اعلان مدت یکسال حتمی است.
ماده ۱۰۲۶ – درموردماده قبل وراث بایدضامن ویا تضمیات کافیه دیگر بدهندتادرصورت مراجعت غایب ویادرصورتی که اشخاص ثالث حقی براموال اوداشته باشندازعهده اموال ویاحق اشخاص ثالث برآیندتضمینات مزبورتا موقع صدورحکم موت فرضی غایب باقی خواهدبود.
ماده ۱۰۲۷ – بعدازصدورحکم فوت فرضی نیزاگرغایب پیداشودکسانی که اموال اورابعنوان وراثت تصرف کرده اندبایدآنچه راکه ازاعیان یاعوض ویامنافع اموال مزبورحین پیداشدن غایب موجودمی باشدمسترد دارند.
ماده ۱۰۲۸ – امینی که برای اداره کردن اموال غایب مفقودالاثرمعین میشودباید نفقۀ زوجۀ دائم یامنقطعه که مدت اونگذشته ونفقۀ اورا زوج تعهد کرده باشدواولادغایب راازدارائی غایب تادیه نمایددرصورت اختلاف در میزان نفقه تعیین آن بعهده محکمه است.
ماده ۱۰۲۹ – هرگاه شخصی چهارسال تمام غایب مفقودالاثرباشدزن او میتواندتقاضای طلاق کنددراین صورت بارعایت ماده ۱۰۲۳حاکم اوراطلاق میدهد.
ماده ۱۰۳۰ – اگرشخص غایب پس ازوقوع طلاق وقبل ازانقضاءمدت عده مراجعت نمایدنسبت به طلاق حق رجوع داردولی بعدازانقضاءمدت مزبورحق رجوع ندارد.