روش اقدام برای وصول مهریه از طریق اداره ثبت

بدانید در این جا به چه طریق می توان مهریه را وصول کرد ، اول در این جا تعریف مهر را بدانید : مهر مالي است كه به هنگام عقد نكاح، برابر ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف مرد به زن پرداخت مي شود و صداق- صداقيه،كابين و فرض هم ناميده مي شود. مهر، عندالمطالبه است يعني به محض انعقاد عقد نكاح، زوجه مالك مهر مي شود و اين مالكيت نسبت به نصف مهر مستقر و در نيمي ديگر متزلزل است.

طبق مواد مختلف قانون مدني جمهوري اسلامي ايران هر انسان اعم از زن و مرد از اهليت تمتع برخوردار است. يعني مي تواند مالك مال شود و هر گونه تصرفي را در امور مالي خود بكند مگر آنكه ديوانه، سفيه و يا غير رشيد باشد و از اين جهت هيچ تفاوتي بين زن و مرد نيست. از جمله اين حقوق مالي مهريه است كه عبارت از مالي است كه مرد هنگام ازدواج با زن به او مي دهد. در حقوق ايران غير از ارث دو منبع مالي براي زن وجود دارد كه عبارتند از: 1- مهر 2- نفقه، كه سعي مي‌شود به اختصار منابع و احكام حقوقي مهر بيان شود.

انواع مهر

مهر انواع مختلف دارد كه عبارتند از:

        1 – مـهـر الـسـنـه (مـهـر مـحمدي ) 2 – مهر المسمي 3 – مهرالمثل 4 – مهر المتعه          1 – مـهـــر الــســنـــه يـــا مــهـــر مــحــمــدي، مـهــري اســت كــه پـيــامـبــر اســلام (ص) بــراي حضرت فاطمه ( ع) مقرر كردند و آن عبارت از 262 مثقال و نيم پول نقره مسكوك است. 2 – مهر المسمي، عبارت از ميزان مالي است كه به عنوان مهر در عقد نكاح ذكر مي شود و مورد توافق زوجين است.

3 – مهر المثل، در عقد نكاح، مي توان مهر تعيين نكرد و زوجين مي توانند پس از وقوع عقد با توافق، ميزان مهر را تعيين كنند، حال اگر قبل از تراضي براي تعيين مهر نزديكي شود زوجه مستحق مهرالمثل است و مهر المثل عبارت از مالي است كه با در نظر گرفتن وضع خانوادگي و حال اقران و نزديكان زوجه تعيين مي شود. 4 – مهر المتعه، چنانچه در عقد نكاح مهر تعيين نشود و زوج مصمم باشد كه زوجه را قبل از نزديكي طلاق دهد مقداري را به عنوان مهر تعيين و به زوجه پرداخت مي كند و اين مبلغ بستگي به وضعيت مالي زوج دارد.

بنابراين تعيين ميزان مهر المثل به وضع خانوادگي زوجه و مهر المتعه به وضعيت مالي زوج بستگي دارد.

شرايط مهر:

 مهر بايد واجد شرايط زير باشد:

1 – مهر بايد ارزش مالي داشته باشد بنابراين آنچه را كه فاقد ارزش مالي باشد نمي توان به عنوان مهريه تعيين كرد. 2 – از نظر شرع و قانون قابل نقل و انتقال و معامله باشد، بنابراين نمي توان مشروبات الكلي يا حيوانات حرام گوشت مانند خوك را به عنوان مهريه تعيين كرد. 3 – زوج، مالي را مي تواند مهر قرار دهد كه خود مالك آن باشد بنابراين اموال عمومي يا مال موقوفه را نمي توان مهر قرار داد.

 4 – ضرورتي ندارد كه مهر حتما عين معين باشد بلكه انجام عمل يا حرفه آموزي يا تدريس هم مي تواند مهريه باشد مثل آموختن قرآن به زوجه، يا آموختن رايانه به زوجه مي تواند موضوع مهر باشد.

مهر در نكاح دائم و نكاح منقطع

در عقد نكاح دائم، مي توان مهر تعيين نكرد يا پس از وقوع عقد، بر ميزان مهر توافق كرد و عدم تعيين مهر در عقد نكاح دائم موجب بطلان عقد نخواهد بود ولي در عقد نكاح منقطع، مبناي وقوع عقد، تعيين مهر است و عدم ذكر مهر در نكاح منقطع موجب بطلان آن خواهد بود.

نحوه وصول مهريه در اجراي ثبت

موضوع مهر:

هر چيز قابل تملكي را چه عين باشد چه منفعت مي توان مهر قرار داد مانند اموزش حرفه و يا سوره اي از قران كريم ماده 1078 قانون مدني بيان مي كند هر چيزي را كه مالكيت و قابل تملك باشد مي توان مهر قرار داد.

 تعيين مقدار مهر:

بنابر نظر مشهور فقها مهر از جهت كمي يا زيادي حدي ندارد ماده 1080 قانون مدني بيان مي‌كند. تعيين مقدار مهر منوط به تراضي طرفين است. چرا كه خداوند در قران كريم سوره نساء آيه 19 مي‌فرماييد«و اتيتم احديهن قنطاراً» و براي يكي از آنان مقدار زيادي مهر قرار داده ايد . منظور از «قنطار مال زياد است.

– معلوم كردن مهر: در مهر مي توان به جاي اندازه گيري با پيمانه يا وزن با عدد آن را مشاهده نمود زيرا عمده جهالت با مشاهده بر طرف مي شود و مقدار باقي مانده در نكاح مورد توجه قرار نمي‌گيرد زيرا نكاح معاوضه صرف نيست تا بيشتر شدن مهر از آنچه كه مشاهده شده است با طبيعت آن منافات داشته باشد حال اگر مهر مشاهده نشود بايد به اندازه وصف معلوم گردد ماده 1079 قانون مدني در اين باره بيان مي كند . مهر بايد بين طرفين تا حدي كه رفع جهالت آنها بشود معلوم باشد.

چگونگي محاسبه مهر

چنانچه مهريه وجه نقد باشد و زوجين هنگام وقوع عقد براي وصول آن روش خاصي را توافق نكرده باشند، به ترتيب زير عمل مي شود:

متوسط شاخص بهاي سال قبل تقسيم بر متوسط شاخص بهاي سال وقوع عقد و نتيجه به دست آمده ضربدر مبلغ مهريه مندرج در عقد نامه، توضيح آنكه در صورت فوت زوج كه مهريه بايد از تركه وي پرداخت شود مبناي محاسبه تاريخ فوت خواهد بود. ضمنا شاخص بهاي سال هاي قبل و سال قبل از وصول از طرف بانك مركزي تهيه و در اختيار قوه قضائيه گذاشته مي شود و فهرست اين شاخص ها به ادارات ثبت و دادگاه ها ارسال مي شود و مبناي محاسبه قرار مي گيرد. توضيح آنكه اجراي صيغه طلاق و ثبت آن منوط به تاديه حقوق شرعي و قانوني زوجه (اعم از مهريه و… ) به صورت نقد است مگر در طلاق خلع و مبارات و يا رضايت زوجه يا صدور حكم قطعي اعسار زوج.

طريق وصول مهر:

مهريه به دو طريق از طرف زوجه قابل وصول است:

        1 – از طريق مراجعه به دادگستري 2 – وصول از طريق اجراي ثبت اسناد

         1 – وصول مهريه از طريق دادگاه

دعوي مطروحه دعوي مالي است، يعني بايد با توجه به ميزان مبلغ مهريه مورد مطالبه، تمبر قانوني ابطال كرد و ضمنا اين دعوي در دادگاه خانواده قابل طرح است و تابع تشريفات دادگاه خانواده است.

2 – وصول مهريه از طريق اجراي ثبت

چنانچه عقد نامه رسمي باشد، مهريه از طريق اجراي ثبت نيز قابل وصول است، بدين طريق كه زوجه به دفترخانه اي كه ازدواج در آن واقع و به ثبت رسيده است رجوع و تقاضاي وصول مهريه خود را مي كند از طرف دفترخانه مراتب به زوج ابلاغ و چنانچه زوج حاضر به پرداخت مهريه نباشد زوجه تقاضاي اجراي مفاد سند ازدواج خود را در خصوص مهريه مي كند. چنانچه از طرف زوجه، مالي از زوج معرفي شود كه جزء مستثنيات نباشد مال معرفي شده از طرف اجراي ثبت به نفع زوجه توقيف مي شود و چنانچه زوج فاقد مال بوده و لكن كارمند دولت باشد، با تقاضاي زوجه يك سوم حقوق وي تا پرداخت كل مهريه به نفع زوجه توقيف و به زوجه پرداخت مي شود.

پرسش و پاسخ در خصوص مهريه

         آيا ورثه زوجه حق تقاضاي مهريه را از ورثه زوج دارند؟

مهريه نيز مانند ساير حقوق مالي قابل نقل و انتقال قهري به ورثه است بنابراين در فرض سوال، مطالبه مهريه به عنوان قسمتي از اموال برجا مانده از سوي ورثه زوجه به طرفيت ورثه زوج كه اموال بر جا مانده را قبول كرده اند، در حدود اموال مزبور و به اندازه سهم آنان بلااشكال است.

زوجه نيمي از مهريه خود را بخشيده و طلاق گرفته است آيا مي تواند مابقي مهريه خود را به نرخ روز مطالبه كند، علي رغم اينكه تصويب قانون مطالبه مهريه به نرخ روز بعد از تاريخ حكم طلاق بوده است؟

با توجه به اينكه نصف مهريه بر عهده زوج باقي مانده و اكنون زوجه مهريه را مطالبه مي كند ارزيابي مهريه بر اساس نرخ روز ضروري است.

آيا زوجه پس از فوت زوج مي تواند از ورثه تقاضاي اجرت المثل كند؟ مطالبه اجرت المثل به موجب مفاد قسمت آخر ماده واحده (قانون اصلاح مـقـررات مـربـوط به طلاق مصوب 1371) منوط به وقوع طلاق آن هم به درخواست زوج و اينكه تقاضاي طلاق ناشي از تخلف زوجه از ايفاي وظايف همسري و سوء رفتار نباشد، قابل وصول است. بنابراين چنانچه طلاقي صورت نپذيرفته مطالبه اجرت المثل مورد ندارد.

مهريه زوجه تعدادي سكه بهار آزادي با تعيين ارزش ريالي است كه در سند ازدواج قيد شده، حال چنانچه زوجه درخواست مهريه خود را به نرخ روز كند چه مي توان كرد؟

از تعيين تعدادي سكه بهار آزادي استنباط مي شود كه در تعيين مهر، سكه بهار آزادي مد نظر بوده است نه معادل ارزش مالي آن، بنابراين چنانچه زوجه تقاضاي مهريه خود را بكند بايد عين همان تعداد سكه به زوجه رد شود و در صورت عدم امكان، قيمت روز بايد پرداخت شود.

از حقوق زوجين نسبت به يكديگر چه مي دانيد؟

زن و شوهر مكلف به حسن معاشرت با يكديگرند.

زن و شوهر بايد در تحكيم مباني خانواده و تربيت اولاد با يكديگر همكاري كنند. نفقه زوجه دايم به عهده شوهر است. به زن در صورت عدم تمكين، نفقه تعلق نمي گيرد. در عده وفات، زن حق نفقه ندارد. زن بايد در منزلي كه شوهر تهيه مي كند سكونت كند مگر در صورت خوف جاني، مالي و شرافتي و در صورت ثبوت در دادگاه مي تواند در خانه جداگانه زندگي كند كه در اين صورت نفقه به عهده شوهر است. شوهر مي تواند زن خود را از حرفه يا صنعتي كه منافي مصالح خانوادگي يا حيثيت خود يا زن باشد، منع كند. زن مي تواند مستقلادر دارايي خود هر گونه تصرفي كند. در خاتمه مي توان گفت كه ارتباط زوجين ريشه در مسايل روحي و اخلاقي افراد دارد، رعايت حقوق انساني و حفظ و تكريم شرافت متقابل بيش از قوانين خشك و بي روح اهميت دارد.

مراجع مطالبه مهریه:

1 – دادگاه خانواده:

زوجه میتواند با ارائه دادخواست حقوقی به دادگاه ویژه خانواده، مهریه خود، هزینه ابطال تمبر و حق الوكاله وكیل را مطالبه نماید و همزمان تقاضای توقیف اموال همسرش را نیز بنماید.

هزینه تمبر دادخواست مطالبه مهریه

بابت یك میلیون تومان اول مهریه، پانزده هزار تومان تمبر و بابت مابقی مهریه به ازای هر یك میلیون تومان، بیست هزار تومان تمبر الصاق میگردد.

عجز از پرداخت هزینه دادرسی:

در صورت ناتوانی زوجه از پرداخت هزینه دادرسی وی میتواند دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به پیوست دادخواست مهریه ارائه دهد كه دادگاه بدواً به این خواسته رسیدگی و سپس به خواسته اصلی میپردازد بدیهی است زوجه، در صورت اثبات اعسار از پرداخت هزینه دادرسی معاف خواهد بود.

2 – مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی:

زن میتواند از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی مهریه خود را مطالبه نماید به این صورت كه قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضای صدور اجرائیه نماید سپس با اجرائیه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه كند كه البته به میزان نیم عشر دولتی هزینه اجرایی پرداخت مینماید كه بعداً این هزینه از شوهر اخذ خواهد گردید كه در این راستا مالی اعم از وجه نقد یا مال منقول (ماشین – موبایل…..) و یا مال غیر منقول (ملك) توقیف میگردد البته به شرط اینكه جزء مستثنیات دین نباشد.

فرم وصول مهریه از طریق اجرای ثبت

مسئول محترم دفترخانه ازدواج شماره ……….. شهرستان …………..احتراماً؛ با توجه به عقدنامه تنظیمی در آن دفتر، اینجانب ………………….. در تاریخ ………………. با مهریهایی معادل ………… به عقد دایم آقای …………… در آمدهام. از آنجا كه مهریه حق قانونی زن بوده و به عنوان دین بر ذمه زوجه قرار داشته و عندالمطالبه میباشد، نامبرده علیرغم درخواستهای مكرر از تأدیه مهریه قانونی اینجانب خودداری مینماید. لذا خواهشمند است به موجب این درخواست، ضمن صدور اجرائیه نسبت به وصول مهریه هرگونه اقدام لازم را مبذول فرمائید.

امضاء زوجه

نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز:

اگر مهریه وجه رایج باشد بر اساس تبصره الحاقی به ماده 1082 قانون مدنی مصوب 29/4/76 متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد كه توسط بانك مركزی تعیین میگردد محاسبه و پرداخت خواهد شد و نحوه محاسبه آن بدین طریق است كه متوسط شاخص بها در سال قبل، تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد، ضربدر مهریه مندرج در عقدنامه.

مهریه × متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد ÷ متوسط شاخص بها در سال قبل از مطالبه

لازم به ذكر این نكته میباشد كه مصوبه مطالبه مهریه به نرخ روز، كلیه مهریه های قبل از تصویب این تبصره را نیز در بر میگیرد و در مواردی كه مهریه زوجه باید از تركه زوج متوفی پرداخت شود، تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه خواهد بود.

ماده 1082 – به مجرد عقد، زن مالك مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی كه بخواهد در آن بنماید.

تبصره – (الحاقی 29/4/1376) چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد كه توسط بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران تعیین میگردد محاسبه و پرداخت خواد شد مگر این كه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی كرده باشند.

مثال: خانمی در سال 1382 مهریه خود را مطالبه مینماید، تاریخ وقوع عقد سال 1360 و میزان مهریه هشتاد هزار تومان میباشد برای تعیین نرخ روز مهریه، شاخص یك سال قبل یعنی سال 81 را كه 89/205 میباشد را بر شاخص سال 1360 كه 42/4 میباشد (شاخصهای مذكور در جدول با عدالت ** مشخص شده است) تقسیم نموده و حاصل را ضربدر مبلغ هشتاد هزار تومان مینماییم، نرخ به دست آمده مهریه قابل پرداخت میباشد.

3728000=80000×60/46 60/46=42/4÷98/205

شاخص كل بهای كالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران (شاخص تورم) اعداد سالانه شاخص در سالهای 1381 – 1315

عدد شاخص سال عدد شاخص سال عدد شاخص سال

26/5 1361 81/0 1338 5 0/. 1315

04/6 1362 88/0 1339 7 0/. 1316

67/6 1363 89/0 1340 7 0/. 1317

13/7 1364 90/0 1341 8 0/. 1318

82/8 1365 91/0 1342 9 0/. 1319

26/11 1366 95/0 1343 13 /. 1320

52/14 1367 95/0 1344 25 /. 1321

05/17 1368 96/0 1345 54 /. 1322

58/18 1369 96/0 1346 55 /. 1323

43/22 1370 98/0 1347 47 /. 1324

90/27 1371 01/1 1348 42 /. 1325

26/34 1372 03/1 1349 44 /. 1326

32/46 1373 09/1 1350 49 /. 1327

19/69 1374 15/1 1351 51 /. 1328

26/85 1375 28/1 1352 42 /. 1329

00/100 1376 48/1 1353 46 /. 1330

08/118 1377 63/1 1354 49 /. 1331

83/141 1378 90/1 1355 53/0 1332

71/159 1379 37/2 1356 62/0 1333

91/177 1380 61/2 1357 63/0 1334

98/205 1381 ** 91/2 1358 68/0 1335

59/3 1359 71/0 1336

** 42/4 1360 ** 72/0 1337

برگ دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه عمومی

مشخصات طرفین نام نام خانوادگی نام پدر شغل

خواهان مشخصات زوجه

خوانده مشخصات زوج

وكیل یا نماینده قانونی مشخصات وكیل یا نماینده قانونی

تعیین خواسته و بهای آن تقاضای وصول مهریه با توجه به قرار تأمین صادره مقوم به مبلغ ……. ریال با احتساب خسارات دادرسی.

دلائل و منضمات 1 – فتوكپی سند ازدواج 2 – فتوكپی شناسنامه خواهان 3 – فتوكپی قرار تأمین صادره. دادخواست

بسمه تعالی ریاست محترم دادگاه عمومی شهرستان …………………با سلاماحتراماً؛ به استحضار میرساند اینجانب …………… مدتی قبل تقاضای صدور قرار تأمین مهریه از اموال خوانده را نموده بودم، كه طبق دادنامه شماره ………….. مورخ …………… قرار تأمین اموال معادل مهریه صادر گردیده است.اكنون به موجب این دادخواست، از آن مقام محترم تقاضای صدور حكم وصول مهریه را از اموال توقیف شده با احتساب خسارات دادرسی دارد.با تقدیم احترامامضاء خواهان …………

شعبه …………. دادگاه عمومی …………… رسیدگی میفرمائید نام و نام خانوادگی مقام ارجاع كننده ……………………. تاریخ ………………… امضاء شماره و تاریخ ثبت دادخواست تاریخ ………………. شماره

برگ دادخواست تأمین مهریه به دادگاه عمومی

مشخصات طرفین نام نام خانوادگی نام پدر شغل

خواهان مشخصات زوجه

خوانده مشخصات زوج

وكیل یا نماینده قانونی مشخصات وكیل یا نماینده قانونی

تعیین خواسته: تقاضای صدور قرار تأمین مهریه و بهای آن

دلائل و منضمات 1 – فتوكپی سند ازدواج 2 – فتوكپی شناسنامه خواهان دادخواست

بسمه تعالی ریاست محترم دادگاه عمومی شهرستان ………با سلام احتراماً؛ به استحضار میرساند اینجانب …… به موجب سند ازدواج شماره … مورخ ………….در دفترخانه ازدواج شماره … به عقد دایم آقای ……………. در آمدهام. از آنجا كه مهریه حق زن بوده و به مجرد وقوع عقد، زن مالك آن میشود، از آن مقام محترم، تقاضای صدور تأمین مهریه مهریه از اموال همسرم را به میزان ……….. ریال دارم. بدیهی است به محض صدور قرار مذكور، ظرف مهلت قانونی، دادخواست وصول مهریه را نیز تقدیم خواهم نمود.با تقدیم احترامامضاء خواهان …………

شعبه ………. دادگاه عمومی ………… رسیدگی میفرمائید نام و نام خانوادگی مقام ارجاع كننده ………. تاریخ ………امضاء شماره و تاریخ ثبت دادخواست تاریخ ………. شماره

رأی دادگاه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

امام حسین علیه السلام :

 من سرّه ان ينسا فی اجله و يزاد فی رزقه فليصل رحمه.

–  هر كس دوست دارد مرگش به تأخير بیافتد و روزی اش زیاد شود، با خويشانش صله رحم كند.