دانشنامه حقوقی

  • در صورت کافی نبودن موجودی حساب می توانیم بخشی از چک را پرداخت کنم ؟

    با توجه به جایگزینی گواهی عدم پرداخت به جای اصل چک، خوانده (صادرکننده) مستفاد از ماده 110 قانون آئین دادرسی مدنی، نمی تواند برای تامین خسارات احتمالی خود تقاضای تامین نماید، به عبارتی دیگر دعوا واهی محسوب نمی شود.   بسیار پیش آمده است که شخص در مقام دارنده چک به منظور وصول وجه آن به بانک مراجعه می‌کند، اما کارمند بانک پس از بررسی حساب بانکی صادر کننده چک اذعان می کند موجودی حساب صادرکننده کافی نیست.مثلاً مبلغ مندرج در چک صد میلیون تومان می باشد درحالیکه صادرکننده فقط پنجاه میلیون تومان در حساب خود موجودی دارد. آیا آنچه در عمل رخ می دهد منطبق بر قانون است؟رویه بانک ها به چه صورت است؟ در این مواقع رویه بانک ها معمولاً بدین شکل می باشد که از پرداخت همان پنجاه میلیون تومان خودداری کرده و گواهی عدم پرداخت را به میزان تمام وجه چک صادر می کنند. یا اینکه…

    بیشتر بخوانید »
  • اگر خواستگار یا شوهر درباره مدرک تحصیلی خود دروغ بگوید

      زمانی جرم فریب در ازدواج محقق می شود که هر یک از زوجین پیش از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی فریب دهد، بنابراین هرگاه زوج بعد از ازدواج و به قصد فریب زوجه بیان نماید که دارای مدرک دکترا می باشد، مشمول این ماده نخواهد بود.   عقد نکاح همچون سایر عقود با توافق حداقل دو اراده محقق می شود و مانند هر عمل حقوقی دیگری دارای آثار مخصوص به خود می باشد. این در حالی است که با توجه به اهمیت و ماهیت خاص عقد ازدواج، قانونگذار احکام و قواعدی جدا از سایر عقود معین برای آن وضع کرده است. اما آنچه را که می‌توان مشترک مابین نکاح و سایر عقود معین انگاشت، فریب دادن یکی از طرفین عقد به انعقاد آن عقد می باشد.موردی که در هر عقد و توافقی ممکن است اتفاق افتد، مع هذا آنچه که این دو را از یکدیگر جدا…

    بیشتر بخوانید »
  • با نفقه زوجه و اقارب آشنا شویم

    نفقه زن مقید به تمکن زوج یا نیاز زوجه نیست، در حالی که نفقه اقارب چنین است. در ماده ۱۱۹۷ ق. م. آمده است: «کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند بوسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد».   شاید برخی‌ها تصور داشته باشند که نفقه فقط به زوجه تعلق می‌گیرد اما نه تنها زوجه بلکه فرزندان و نزدیکان نیز از نفقه بهره‌مند می‌شوند. مطابق قانون مدنی ایران نفقه به معنای تامین همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت از قبیل مسکن البسه اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی است. این حقوقدان بیان کرد: نفقه در قانون برای زوجه و نزدیکان مطرح شده است که در این میان نزدیکان شامل فرزند، والدین و اقوام درجه یک می‌شود. در قانون مدنی آمده است، در صورتی که والدین دارایی نداشته باشند و امکان کار و تامین معاش برای آنان فراهم نباشد بر این اساس فرزندان مکلف…

    بیشتر بخوانید »
  • ویژگی های رای دادگاه را بدانیم

    هرگاه متهم با صدور قرار تأمین در بازداشت باشد و به‌موجب حکم غیرقطعی به حبس، شلاق تعزیری و یا جزای نقدی محکوم شود، مقام قضایی که پرونده تحت نظر او است باید با احتساب ایام بازداشت قبلی، مراتب را به زندان اعلام کند تا وی بیش از میزان محکومیت در زندان نماند.    برای انجام مراحل قضایی از ابتدا تا انتها باید قوانین و اصولی باشد که بتوان در آن مسیر حرکت کرد تا دچار هرج و مرج نشد. آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجیگری، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رأی، طرق اعتراض به آراء، اجرای آراء، تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضائی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزهدیده و جامعه وضع می‌شود. در خصوص نحوه صدور رای و نیز اقدامات قابل انجام پس از صدور رای آیین دادرسی کیفری قوانین مشخصی را وضع کرده است…

    بیشتر بخوانید »
  • سوء پیشینه چیست و چه شرایطی دارد ؟

    آنچه عامه‌ٔ مردم به آن سوء پیشینه کیفری می‌گویند، در لفظ قانونگذار، «محکومیت موثر کیفری» است. جرایم درجه‌ٔ یک تا پنج در این ماده به دنبال خود مجازات‌های تبعی را می‌آورند و این همان محکومیت موثر کیفری است   همان‌گونه که از عنوان سوء پیشینه کیفری پیداست، اگر فردی مرتکب جرم البته جرایم برشمرده در قانون شود، به‌دلیل ذهنیتی که در جامعه از آن فرد ایجاد می‌شود سوء پیشینه‌ای برای او در نظر گرفته می‌شود. این واژه بار منفی دارد. موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که فرد بخواهد به استخدام نهادهای مختلف کشوری درآید و به گواهی عدم سوء پیشینه و سابقه‌ی کیفری نیاز داشته باشد. تعریف پیشینه در لغت سابقه هر چیز و هر امرى را گویند. اسم دیگر آن سابقه است. قانون در مورد سابقه کیفری چه می‌گوید: طبق ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ افرادی که مرتکب جرمی بشوند و مجازات آن‌ها به شرح زیر باشد…

    بیشتر بخوانید »
  • ترساندن دیگران جرم است و باعث مجازات می شود

    نتیجه آنکه ترساندن فرد در صورتیکه موجب آسیب خود یا دیگری گردد خواه آنکه مستقیماً و بواسطه ترس زیاد اتفاق افتد، خواه بواسطه حرکت یا عملی موجب ورود آسیب گردد، تحت شرایطی جرم محسوب می گردد و قابل مجازات خواهد بود. عملی که تحت عنوان شوخی بسیار در طی روز انجام می دهیم بی آنکه به این مسئله توجه نماییم که ممکن است از این شوخی ما آسیبی به دیگری وارد شود. بسیار اتفاق افتاده است که به دلیل شوخی های ناگهانی با افراد، آنها در اثر ترس و هیجان ناشی از آن دچار آسیب های شدیدی گردیده اند. مانند آنکه فردی که دارای بیماری قلبی می باشد در اثر ترس ناشی از شوخی ناگهانی دچار حمله قلبی می گردد و جان خود را از دست می دهد. اما لازم است بیان داریم که این اقدام و عادت زشت روزمره ما از نظر قانونگذار تحت شرایطی جرم محسوب می گردد…

    بیشتر بخوانید »
  • چه مواردی به شورا و داوری ارجاع داده می شود ؟

    این امر شامل قضات و کارمندان در حال تعلیق از خدمت و کارمندان و قضات در حوزه‌های قضایی دیگر نیز می‌شود، اما کارمندان شاغل در دستگاه دیگر یا بازنشسته دادگستری و همچنین کارکنان قراردادی و روزمزد از قاعده مذکور در ماده فوق‌الذکر مستثنی هستند.   داوری عبارت است از رفع اختلاف فی مابین اصحاب دعوی از طریق واگذاری آن به حکمیت اشخاصی که طرفین دعوی آن‌ها را به توافق خود انتخاب می‌کنند. قانونگذار جمهوری اسلامی ایران در مواد ۴۵۴ الی ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی باب هفتم به بحث درباره داوری پرداخته است. گاهی داور، شخصیت حقیقی است یعنی طرفین قرارداد فردی را به عنوان داور انتخاب و در متن قرارداد به آن اشاره می‌کنند و گاهی نیز به صورت شخصیت حقوقی است؛ یعنی شرکت یا مؤسسه‌ای را به عنوان داور تعیین می‌کنند. نکته مهم در خصوص زمان انتخاب داور این است که انتخاب داور در هر مرحله‌ای اعم از…

    بیشتر بخوانید »
  • اطلاعات کامل درباره اهلیت در حقوق

    باید گفت: هرجا که قانون از اهلیت به طور مطلق نامبرده منظور اهلیت استیفاء است مگر اینکه قرینه‌ای برخلاف آن وجود داشته باشد طبق ماده ۲۱۰ قانون مدنی برای اینکه معامله معتبر باشد طرفین آن باید دارای اهلیت باشند که منظور از آن اهلیت استیفاء است.   از آنجا که برای صحت هر معامله شرایطی لازم است که متعاملین یا طرفین قرارداد می‌بایست آن‌ها را دارا بوده تا عقد یا قرارداد بر بنیان قانونی شکل گرفته و استحکام لازم را داشته باشد. بر همین اساس قانونگذار در ماده ۱۹۰ قانون مدنی در چهار بند شرایط اساسی صحت معامله را برشمرد و در بند ۲ ماده‌ی فوق الاشعار اهلیت طرفین معامله را یکی از شرایط اساسی مذکور قلمداد نمود. به طوری که اگر طرفین معامله اهلیت لازم را برای معامله نداشته باشند معامله صورت گرفته باطل و یا در مواردی غیر نافذ خواهد بود. اهلیت بطور مطلق عبارتست از توانایی قانونی…

    بیشتر بخوانید »
  • درباره حبس مطلق چه می دانیم ؟

    به طور کلی هرکس مالک مالی می‌باشد، باید هزینه‌ی نگهداری آن را نیز بپردازد و، چون همانطور که گفتیم در حق انتفاع ملکیت منتقل نمی‌شود و منتفع فقط حق استفاده از منافع را دارد، پس مسؤول هزینه ها‌ی نگهداری ملک و مال دیگری نیز نمی‌باشد و فقط هزینه‌های بهره برداری از مال به عهده‌ی وی می‌باشد.   گاهی اتفاق می‌افتد که شخصی تمایل داشته باشد استفاده و نفع ملک خود را به دیگری انتقال دهد، اما مالکیت آن را برای خود حفظ نماید؛ در اینجا ما شاهد انتقال «حق انتفاع» هستیم که دارای آثار و تکالیف قانونی مخصوص خود است. تعریف آن در ماده‌ی ۴۰ قانون مدنی چنین آمده است: «حق انتفاع عبارت از حقی است که به‌موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد، استفاده کند. واژه‌ انتفاع از ریشه‌ی «نفع» گرفته شده و به معنای بهره و سود بردن است.…

    بیشتر بخوانید »
  • فیم چه ویژگی هایی دارد و چه کسی می تواند قیم شود

    در میان خویشان محجور، پدر یا مادر او مادام که شوهر ندارد با داشتن صلاحیت بر دیگران مقدم است و نیز در صورت محجور شدن زن، شوهر زن با داشتن صلاحیت برای قیمومت بر دیگران مقدم است. قیم باید دارای اهلیت کامل و شایستگی اخلاقی بوده و نیز قابل اعتماد باشد، به علاوه با استناد به ملاک ماده ۱۱۹۲ قانون مدنی که مربوط به وصایت است، می‌توان گفت که اگر محجور مسلمان باشد، نمی‌توان برای او قیم غیرمسلمان تعیین کرد. همچنین با استناد به ماده ۱۲۳۱ قانون مدنی، برخی اشخاص نباید به سمت قیمومت تعیین شوند: کسانی که خود تحت ولایت یا قیمومت هستند. کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه‌های ذیل به موجب حکم قطعی محکوم شده باشند: سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس، هتک ناموس یا منافیات عفت، جنحه نسبت به اطفال و ورشکستگی به تقصیر. کسانی که حکم ورشکستگی آن‌ها صادر و هنوز عمل…

    بیشتر بخوانید »
دکمه بازگشت به بالا