جرم افترا در قانون کیفری ایران چطور است

• در موارد افترای ناموسی (قذف) شامل نسبت دادن زنا یا لواط به زن و مرد پاكدامن یا نسبت دادن ولدزنا دادن به كسی و امثالهم، كیفر حد تام یعنی 80 تازیانه تعیین شده است.

افترا در اصطلاح حقوقی عبارت است از اینكه انسان جرمی را به كسی نسبت دهد بدون آنكه قادر به اثبات آن باشد.

ملاك مجرم تلقی شدن مفتری، ارتكاب جرم به شكل عالما” و عامدا” است یعنی مفتری به جرم بودن آنچه نسبت می‌دهد علم داشته باشد و عمدا” عمل افترا را انجام دهد.

افترا به دوطبقه دسته‌بندی می‌شود: افترای قولی و افترای فعلی.

افترای قولی، نسبت دادن جرمی به دیگران بصورت لفظی و یا از طریق رسانه‌ها یا اوراق چاپی یا نطق در مجامع است و افترای فعلی وقتی است كه مفتری به قصد متهم كردن افراد، آلات و ادوات جرم را در منزل، جیب یا محل كار شخص قرار دهد بطوری كه وجود آن آلات و ادوات موجب تعقیب جزایی فرد را فراهم آورد.

نكته قابل توجه در جرم افترا، انتشار آن است. در واقع اگر كسی متنی حاوی انتساب جرمی به دیگران را تهیه كند و نزد خود نگه دارد و یا مانع انتشار آن شود، مرتكب جرم افترا نشده است.

نكته قابل توجه دیگر در جرم افترا این است كه افترا وقتی حادث می‌شود كه مفتری، جرمی را به كسی صریحا نسبت دهد. در واقع عمل مورد انتساب باید بر طبق قوانین حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، جرم تلقی شود. بنابراین نسبت دادن اعمالی خلاف یا ناهنجار كه جرم‌انگاری نشده باشد، افترا تلقی نمی‌شود مانند بی‌نظم، بی‌انضباط، بی‌حیا و… این موارد از آنجا كه جرم‌انگاری نشده ، مصداق جرم افترا تلقی نمی‌شود.

چنانچه جرم افترا اثبات شود و در واقع مفتری نتواند نسبت داده شده را اثبات كند، قانون برای مفتری كیفر پیش‌بینی كرده است.

مواد 697 و 699 قانون مجازات اسلامی در افترا قولی – بجز در موارد تهمت‌های ناموسی كه موجب حد است- برای مفتری حبس از یك ماه تا یكسال و یا تا 74 ضربه شلاق پیش‌بینی كرده است. كیفر افترا فعلی نیز حبس از 6 ماه تا 3 سال و یا تا 74 ضربه شلاق است.

در موارد افترای ناموسی (قذف) شامل نسبت دادن زنا یا لواط به زن و مرد پاكدامن یا نسبت دادن ولدزنا دادن به كسی و امثالهم، كیفر حد تام یعنی 80 تازیانه تعیین شده است.

نكته جالب توجه اینكه دین اسلام نسبت به آبروی افراد و اتهام فحشا به شدت سختگیر است به طوری كه اگر نشر افترا باعث اشاعه فحشا گردد، هر چند مفتری بتواند صحت اسناد و گفته خود را ثابت كند نیز به حبس و یا تا 74 ضربه شلاق محكوم خواهد شد