جرم و مجازات حمل سلاح سرد جنگی در ایران و کشورهای خارجی

• طاهری جبلی تصریح کرد: بر اساس مواد یک و 2 «قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح» مصوب 1350، انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری که در تبصره 2 ماده یک قانون به آنها اشاره شده، بدون داشتن مجوز قانونی ممنوع شناخته شده است.

آمارها حاکی از آن است که طی ۱۰ سال اخیر ۱۰ هزار و ۶۰۰ نفر در سراسر کشور با سلاح سرد در کشور به قتل رسیده‌اند؛ این آمار در حالی است که حمل چاقو و نظایر آن به دلیل کاربرد دوگانه‌ای که دارد، در قوانین ممنوع نبوده و تنها قدرت‌نمایی یا استفاده از آن از سوی قانوگذار جرم دانسته شده است.

مقامات انتظامی معتقدند که حمل سلاح سرد این قدرت کاذب را به فرد می‌دهد تا در کوچکترین دعوا یا نزاعی، فوری به سلاح سرد متوسل شده و همین مساله باعث می‌شود تا دعواهای کوچک به ضرب و جرح‌های خونین یا قتل منتهی شود. برای بررسی بیشتر موضوع حمل سلاح سرد و جرم انگاری آن توسط قانونگذار، با محسن طاهری جبلی، حقوقدان و وکیل دادگستری گفت‌وگو کرده ایم.

طاهری جبلی، در ابتدا به تقسیم و تعریف سلاح و سلاح سرد پرداخت و گفت: سلاح در یک تقسیم بندی کلی به سلاح سرد و گرم تقسیم می‌شود که هر یک تعریف متفاوتی دارند؛ سلاح سرد هم با توجه به کاربردی که دارد در دو نوع سلاح جنگی و سلاح سرد غیرجنگی قابل تقسیم بندی است

مجازات حمل سلاح سرد جنگی

این حقوقدان با بیان اینکه سلاح سرد جنگی از نظر قوانین و مقررات تابع مقررات مربوط به سلاح گرم است، افزود: حمل و نگهداری سلاح سرد جنگی مانند انواع سرنیزه‌های قابل نصب روی تفنگ و انواع کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح یا مشابه آنها مانند شمشیر و مانند آن هر چند که هیچ استفاده‌ای از آن نشود، مشمول قوانین حمل سلاح است.

طاهری جبلی تصریح کرد: بر اساس مواد یک و 2 «قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح» مصوب 1350، انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری که در تبصره 2 ماده یک قانون به آنها اشاره شده، بدون داشتن مجوز قانونی ممنوع شناخته شده است.

وی ادامه داد: داشتن سلاح سرد جنگی، سلاح شكاری یا مهمات آن به طور غیرمجاز، مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا جزای نقدی از ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال را برای متخلفاندر پی خواهد داشت.

این حقوقدان افزود: چنان چه حمل کننده و نگهدارنده سلاح‌های سرد جنگی به وسیله آن سلاح مبادرت به تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد علاوه بر مجازات جرم نگهداری و حمل سلاح سرد جنگی، مطابق ماده 617 قانون مجازات اسلامی به مجازات جرم قدرت نمایی با چاقو محکوم خواهد شد.

حمل سلاح سرد غیرجنگی

طاهری جبلی در ادامه به موضوع حمل سلاح سرد غیرجنگی و دارای کاربرد دوگانه اشاره کرد و گفت: به طور کلی، از آنجایی که وسایلی نظیر چاقو، کارد آشپزخانه، ساطور، چاقوی ضامن دار و وسایلی نظیر آن که در امور عادی زندگی کاربرد دارد، قابل ممنوع کردن نیست، حمل و نگهداری آن هم از سوی قانوگذار جرم دانسته نشده و مجازاتی ندارد.

وی با بیان اینکه اگرچه حمل اینگونه وسایل با کاربرد دوگانه جرم انگاری نشده است، اما استفاده غیرمجاز از این وسایل جرم بوده و مجازات دارد، تاکید کرد: هرگونه تظاهر و قدرت‌نمایی با سلاح سرد جرم است.

این حقوقدان با اشاره به ماده 617 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 گفت: بر اساس این ماده «هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند، یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از 6 ماه تا 2 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد و چنان چه محارب شناخته شود محکوم به حد خواهد شد.»

وی تصریح کرد: قانونگذار تظاهر با سلاح سرد را در صورتیکه که منجر به «اخافه الناس» شود را مستوجب عنوان محاربه و مجازات‌های سنگین مربوط به آن دانسته است.

این حقوقدان گفت: باید میان استفاده از سلاح سرد در بخش‌های مختلف و مشاغل مختلف تفاوت و تمایز قابل شد، برای مثال نگهداری گاز اشک آور توسط یک طلا فروش یا داشتن چاقوهای بزرگ و سلاخی توسط یک قصاب امری بدیهی باشد ولی همراه داشتن پنجه بوکس یا قمه توسط یک نوجوان یا افراد اراذل و اوباش، هیچ توجیهی ندارد.

وی تاکید کرد: همچنین استفاده از شمشیرها یا وسایلی که در هنرهای رزمی هم استفاده می‌شوند، از مواردی است که می‌توان نگهداری و حمل سلاح سرد را در آنها مجاز دانست؛ البته تاکید می‌شود که هیچ کسی در هیچ عنوان و جایگاهی، حق قدرت نمایی با سلاح سرد را ندارد و همانگونه که گفته شد، هرگونه قدرت نمایی با سلاح سرد جرم است.

این حقوقدان همچنین، گفت: باید توجه کرد که استفاده از سلاح سرد به عنوان دفاع مشروع مشکلی ندارد و اگر شخصی، خودش یا خانواده‌اش مورد تعرض قرار بگیرند، می‌تواند در حدود حمله و با رعایت شرایط قانونی، با سلاح سرد از خودش دفاع کند.

حمل سلاح سرد در سایر کشورها

طاهری جبلی در ادامه به موضوع آزادی حمل سلاح در سایر کشورها اشاره و بیان کرد: موضوع حمل سلاح در کشور ما با سایر کشورها متفاوت است، در کشور ما پلیس در محله‌ها حضور دارد و مردم دسترسی آسانی به پلیس دارند در حالیکه در برخی از کشورها، به دلیل مسافت زیاد با پلیس، افراد می‌توانند برای حمل سلاح‌ به راحتی مجوز بگیرند.

وی اضافه کرد: البته استفاده از سلاح در این کشورها هم به راحتی مجاز نبوده و این محدودیت وجود دارد که برای مثال سلاح در صندلی جلو باشد و گلوله‌ها در صندلی پشت تا یک زمانی برای رسیدن پلیس در نظر بگیرند.