راه حل برای کاهش بزهکاری نوجوانان در کشور

• باید به این موضوع توجه کرد که با تدوین قوانین لوکس نمی توان با مشکلات اجتماعی برخورد کرد مگر اینکه در عمل همه ارگان ها و دولت به معنای  عام آن در وظایف شان جدیت داشته باشند و در جهت  رفع نواقص باشند.

اعتیاد یکی از جرایمی است که دامنگیر کودکان و نوجوانان شده است و در حال گسترش در سنین پایین جامعه است برخورد با بزهکاران کمتر از 18 سال که بر اساس موازین بین المللی پذیرفته شده در کشور کودک محسوب می شوند، ظرافت های خاص خود را دارد قبل از هر چیز باید زمینه های گرایش این گروه سنی را به جرم از بین برد.

علل گرایش کودکان به جرایم

اعتیاد والدین با یکی از آن ها از دلایل اصلی در گرایش کودکان و نوجوانان به جرایم به خصوص جرایم مواد مخدر است اگر یکی از والدین اعتیاد داشته باشد، زمینه لازم برای گرایش کودک و نوجوان به این دسته از جرایم ایجاد می شود.

مسائل اقتصادی دیگر عاملی است که موجب گرایش کودکان زیر 18 سال به سوی جرایم می شود خانواده های این بزهکاران کم سن و سال به دلیل مشکلات مالی با برخی کجروی های اجتماعی آن ها که منعفت اقتصادی داشته باشد، کنار می آیند و به تدریج زمینه گرایش این کودکان به این دسته جرایم فراهم می شود. مشکلات قانونی تاثیر دیگر معضلات را تکمیل کند به عنوان مثال مشکلات مربوط به تابعیت اطفالی که از مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی متولد می شوند باعث می شود که این کودکان در زمینه تحصیلی با مشکل روبه رو شوند و به سمت مشاغل کاذب و گاه جرایم گرایش پیدا کنند. البته مجلس شورای اسلامی طرحی برای حل مشکل این کودکان تصویب کره است که هنوز از شورای نگهبان تایید نگرفته و لازم الاجرا نشده است.

پیشگیری از گرایش نوجوانان به مواد مخدر

هر کجا که جامعه به کجراهه می رود باید با برنامه ریزی درست جلوی آن را گرفت جرایم مانند جویبارهای کوچکی هستند که وقتی همه به هم بپیوندند تبدیل به رود می شوند.

جلوی یک جویبار را بدون زحمت زیاد می توان گرفت اما مقابله با طغیان یک رود مشکل است وقتی مسئله کوچک است باید آن را تصحیح کرد و نگذاشت که بزرگ شود مطمئنا برنامه ریزی برای مسائل کوچک راحت تر است. بزهکاری کودکان و نوجوانان هم جویبارهای کوچکی هستند که اگر فکری برای آن نشود روزی به مرحله طغیان خواهند رسید. لایحه مربوط به حمایت از کودکان و نوجوانان که هم اکنون در کمیسیون اختصاصی در حال بررسی است فرصت مناسبی است که برای مشکل بزهکاری کودکان و نوجوانان هم در آن چاره اندیشی شود.

اما متاسفانه این لایحه بعد از گذشت چندین سال از تدوین آن هنوز راه به جایی نبرده است. کمبود دیگری که احساس می شود، حضور موثر مددکاران اجتماعی در پرونده هایی است که کودکان و نوجوانان در آن حضور موثر دارند. در ایران برنامه ای برای اینکه کودکان معتاد توسط مددکاران اجتماعی حمایت شوند نداریم. مددکار باید در تمامی مراحل ترک اعتیاد و بعد از آن در ارتباط نزدیک با معتاد و خانواده اش قرار داشته باشد و این حضور به دلیل تخصص و آشنایی وی با موضوع، می تواند بسیار موثر باشد.

نمی توان با قوانین لوکس و تشریفاتی در مورد اعتیاد کودکان با این مشکل رو به رو شد. دولت اگر به وظایف خود عمل کند آسیب ها را کم کند و از بین برد از این مشکلات هم خود به خود کاسته می شود مسائلی مثل حل مشکل مسکن، ریشه کن کردن فقر و ایجاد سرگرمی می تواند در کاهش تبعات مشکل موثر باشد.

باید به این موضوع توجه کرد که با تدوین قوانین لوکس نمی توان با مشکلات اجتماعی برخورد کرد مگر اینکه در عمل همه ارگان ها و دولت به معنای  عام آن در وظایف شان جدیت داشته باشند و در جهت  رفع نواقص باشند.

توجه ویژه قانونگذار به حمایت از کودکان و نوجوانان

آنچه باعث ایجاد نگرانی شده استفاده از کودکان و نوجوانان در باندهای قاچاق مواد مخدر است.

اخیراً شایع شده که باندهای قاچاق مواد مخدر از کودکان به عنوان ابزار کارشان استفاده می کنند و از این که کودک را وارد باندهای مجرمانه کنند واهمه ای ندارند. باید هشدار داد که این موضوعی است که دولت باید مورد توجه قرار دهد.

یکی از راهکارهایی که باید پیگیر آن بود آموزش حقوق به کودکان کار، خیابانی و بدون سرپرست است که به زبان ساده و از طریق اجرای قصه، نمایشنامه و امثال آن صورت می گیرد. این آموزش ها با این هدف ارایه می شوند که مخاطبان آن بدانند چه حقوقی دارند و چگونه می توانند از حقوقشان استفاده  کنند. همان طور که می دانید سن ارتکاب به جرم و به خصوص اعتیاد پایین آمده است.

کسانی که دلسوز مملکت هستند و به مسائل اجتماعی آشنایی دارند هشدار داده اند که این کودکان خیابانی و آسیب دیده معضلات آینده کشور به حساب می روند. در این موارد کانون اصلاح و تربیت و زندان های عمومی برای کودکان راهگشا نیست، کودک در زندان مستعد انجام جرایم دیگر می شوند و تنها پیش گیری و کارهای امنیتی هست که می تواند کمک کند.